ترانزیت برق: مسیریابی انرژی از تولید تا مصرف
ترانزیت برق فرآیندی است که طی آن انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه‌ها، از طریق شبکه‌های پیچیده و گسترده‌ای به نقاط مصرف منتقل می‌شود. این شبکه‌ها، مانند شریان‌های حیاتی، برق را از مناطق تولید به مراکز مصرفی در سراسر کشور و حتی بین کشورها می‌رسانند.
همانطور که می‌دانید، ایجاد و نگهداری شبکه‌های انتقال برق، هزینه‌های هنگفتی را به همراه دارد. این هزینه‌ها شامل ساخت خطوط انتقال، ایستگاه‌های تقویت و نگهداری تجهیزات می‌شود. در نهایت، این هزینه‌ها به صورت نرخ ترانزیت بر روی قبض برق مشترکین اعمال می‌شود.
هزینه ترانزیت برق
هزینه ترانزیت برق به عنوان هزینه‌ای که مشترکین برای استفاده از شبکه انتقال برق پرداخت می‌کنند، تعریف می‌شود. این شبکه که شامل سطوح ولتاژ مختلفی مانند انتقال، فوق توزیع، فشار متوسط و فشار ضعیف است، وظیفه انتقال انرژی الکتریکی از نیروگاه‌ها به نقاط مصرف را بر عهده دارد.
براساس مصوبه شماره ۱۰۰/۲۰۲۱۸۷۱/۹۸وزیر وقت نیرو، نرخ ترانزیت برق به ازای هر کیلووات ظرفیت قراردادی (یا دیماند) به صورت ماهانه محاسبه می‌شود. این نرخ بر اساس متوسط قیمت تبدیل انرژی سال گذشته تعیین شده و در ابتدای هر سال توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام می‌شود. مهم است بدانیم که میانگین سالانه نرخ ترانزیت داخلی برق نباید از سقف تعیین شده توسط شورای اقتصاد فراتر رود.
تمامی مشترکینی که دیماند قراردادی آن‌ها بیش از یک مگاوات است مکلف‌اند هزینه ترانزیت برق را مطابق جدول زیر و به ازای هر کیلووات ظرفیت قراردادی به شرکت برق منطقه ای یا توزیع نیروی برق خود پرداخت کنند.
جدول زیر نیز، نرخ ترانزیت داخلی ماهانه به ازای هر کیلووات را به صورت تفکیکی نشان می‌دهد.
- مبالغ به ریال و برای ماه های ۳۰ روزه می‌باشد، لذا در ماه‌های ۳۱ و ۲۹ روزه بهای ترانزیت متناسبا تعدیل می‌گردد.
- هزینه ترانزیت در سطح فشار متوسط معادل مجموع ارقام در سطح شبکه انتقال و فوق توزیع و سطح فشار متوسط (مجموع دو ستون اول جدول فوق به تفکیک هر ماه) و در سطح فشار ضعیف (مجموع ستون اول و سوم جدول فوق به تفکیک هر ماه) است.
شایان ذکر است شرکت های توزیع باید سهم شبکه انتقال و فوق توزیع از هزینه ترانزیت را به شبکه برق منطقه ای پرداخت نمایند. - برق ترانزیت شده از ابتدای سال ۱۴۰۳، تا زمان ابلاغ رویه های جدید اخذ هزینه ترانزیت، مشمول نرخ های فوق می‌گردد.
- مبنای محاسبه هزینه ترانزیت برای مشترکین با قدرت قراردادی بالای ۵۰۰۰ کیلووات قدرت قراردادی و برای مشترکین زیر ۵۰۰۰ کیلووات قدرت مصرفی می‌باشد.
- هزینه ترانزیت برق واحدهای صنعتی با قدرت قراردادی بیش از ۳۰ کیلووات و تا ۲۵۰ کیلووات بر منبای توان مصرفی و با ضریب ۰.۵ محاسبه می‌گردد. و برای مشترکین با قدرت قراردادی ۲۵۰ کیلووات تا ۱۰۰۰ کیلووات با ضریب ۱ اعمال می‌گردد.
برای روشن‌تر شدن موضوع، به مثال زیر توجه کنید:
برای محاسبه هزینه ترانزیت ماه آذر مشترکی با دیماند ۲۰۰۰ کیلووات (در بازه ۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کیلووات) و قدرت مصرفی ۱۴۴۴ کیلووات که در محدوده ولتاژ فشار متوسط می‌باشد به شکل زیر عمل می‌کنیم:
بنابراین مشترک موردنظر با در نظر گرفتن ۱۰درصد ارزش افزوده موظف است مبلغ ۷۶۹،۱۰۳،۲۸۰ ریال بابت ترانزیت به شرکت توزیع نیروی خود پرداخت نماید.
کاهش هزینه ترانزیت برق
همانطور که حتما تاکنون متوجه شده اید، هزینه ترانزیت برق به عواملی چون قدرت قراردادی، قدرت مصرفی و سطح ولتاژ تغذیه وابسته است. با توجه به اینکه تنها عامل قابل کنترل از میان این عوامل، قدرت قراردادی است، بنابراین برای کاهش هزینه ترانزیت، می‌توان با کاهش موقت یا دائم قدرت قراردادی (در صورتی که بیش از نیاز واقعی باشد) اقدام کرد.
صنایع بزرگ و مشترکانی که قدرت قراردادی آن‌ها بین یک تا پنج مگاوات است، امکان کاهش موقت ظرفیت خود را دارند. در این صورت، هزینه انتقال برق بر اساس ظرفیت جدید محاسبه می‌شود. با این حال، کاهش ظرفیت، به معنای معافیت از سایر تعهدات قانونی مانند خرید برق از شرکت‌های خرده‌فروشی یا شرکت در بورس انرژی نیست.
این امکان برای صنایع، به صورت موقت و برای مدت حداقل یک سال و نیم و حداکثر سه سال فراهم شده است. در صورتی که مشترک پیش از پایان حداقل مدت تعیین شده، درخواست افزایش ظرفیت دهد یا میزان مصرف برق او از حد مجاز تعیین شده تجاوز کند، هزینه‌های قبلی بر اساس ظرفیت اولیه محاسبه مجدد خواهد شد. همچنین برخی از هزینه‌های کاهش قدرت در صورتیکه با تغییر ولتاژ همراه باشد، از مشترک دریافت می‌شود.
هر شرکت می‌تواند حداکثر دو بار درخواست کاهش موقت مصرف برق دهد. در صورت درخواست سوم، مصرف برق آن شرکت به طور دائمی کاهش پیدا می‌کند و برای افزایش دوباره آن، باید مراحل اداری مشخصی را طی کند.
شرکت انرژی تیرداد، با ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه هزینه‌های ترانزیت برق و سایر مسائل مربوط به قبض برق صنایع، آماده‌ی همراهی شماست. علاوه بر تامین برق حرارتی و سبز با کمترین نرخ ممکن، ما مشاوره‌های رایگان را نیز در اختیار شما قرار می‌دهیم تا بتوانید بهترین تصمیم‌ها را برای کاهش هزینه‌های انرژی خود اتخاذ کنید.
